تور کویر لوت با آژانس سفرهای دور و نزدیک

کویر لوت
کویر لوت، بیابانی پهناور است که قریب به ۱۰ درصد از گستره ایران را در بر می‌گیرد. کویر لوت، از جمله مناطق خشک و فراگرم جهان محسوب می‌شود که ۱۲۰ هزار کیلومتر مربع وسعت دارد. این منطقه سرشار از ناشناخته‌ها است. مدت‌ها چال مرکزی گندم بریان در نزدیکی این کویر را به‌عنوان گرمترین نقطه کره زمین می‌دانستند و البته در باور نادرست، عده‌ای آن را بزرگترین بیابان جهان می‌پندارند. حال آنکه ۲۴ بیابان دیگر در جهان وجود دارد که بزرگ‌تر از کویر لوت هستند و جالب‌تر آنکه بزرگترین بیابان جهان در قطب جنوب واقع شده است.

اما این مسئله، چیزی از عظمت و شگفتی کویر لوت نمی‌کاهد؛ چراکه این پهنه سوزان و اسرارآمیز، آن‌قدر جذابیت داشته است که به‌عنوان نخستین اثر طبیعی ایران در فهرست میراث طبیعی یونسکو ثبت شود. همراه ما باشید تا با کویر لوت، این سرزمین کهنسال و خون‌گرم، بیشتر آشنا شویم.
معرفی کویر لوت
کویر لوت در جنوب شرقی ایران واقع شده است و لقب بکرترین نقطه ایران را یدک می‌کشد. «لوت» در زبان بلوچی که از زبان‌های شمال غربی ایران محسوب می‌شود، به‌معنای برهنه، بی‌آب‌وعلف، تشنه و خالی از همه‌چیز است و هم‌تراز واژه «لات» قرار می‌گیرد که با کمی اغراق، به‌توصیف ویژگی‌های مناطق بیابانی می‌پردازد. بخش عمده این بیابان بزرگ را ماسه‌زار و ریگ‌زار تشکیل می‌‌دهد و سایر بخش‌های آن، جغرافیای کویری دارد؛ بنابراین می‌توان در خصوص دو اصطلاح بیابان و کویر، تمایز قایل شد و در به‌کار بردن آن دو به‌جای یکدیگر، تجدیدنظر کرد.
بیابان به مناطقی گفته می‌شود که بارش سالانه در آن معمولا به ۵۰ میلی‌متر نمی‌رسد و پوشش گیاهی بسیار فقیری دارد؛ اما کویر به سرزمین‌های رسی گفته می‌شود که میزان نمک بسیار بالایی دارند و به‌عنوان شوره‌زار شناخته می‌شوند. اغلب کویر‌ها که زمان تشکیل آن‌ها به دوره‌ سوم زمین‌شناسی باز می‌گردد، شامل دریاچه‌‌هایی باستانی بوده‌اند که اکنون نمک به‌جای مانده از تبخیر آن‌ها در سال‌های دور، مانع رشد هرگونه گیاهی در این مناطق می‌شود. از همین رو، دانشمندان و زمین‌شناسان بر این باورند که منطقه پهناور جنوب شرقی ایران را باید به‌عنوان کویر لوت معرفی کرد؛ چراکه اصطلاح کویر لوت، تنها به بخشی از این بیابان پهناور اطلاق می‌شود.

کویر لوت کجاست؟
کویر لوت محدوده‌ای وسیع است که بخش‌هایی از سه استان پهناور سیستان و بلوچستان، خراسان جنوبی و کرمان را در بر می‌گیرد. این پهنه سوزان و کمتر شناخته شده که از شمال به جنوب امتداد یافته است، از غرب با گسل «نای‌بند» و از شرق با گسل «نهبندان» محدود می‌شود. میانگین طول بیابان لوت در راستای شمال به جنوب آن ۹۰۰ کیلومتر و از غرب به شرق، ۳۰۰ کیلومتر برآورد شده است.
گستردگی کویر لوت باعث به‌جود آمدن مناطق مختلف با اقلیم و ویژگی‌های جغرافیایی متفاوت در آن شده است؛ اما علاقه‌مندان به کویرگردی و بهره‌مندی از جاذبه‌های کم‌نظیر و متفاوت کویر لوت، عموما مسیرهای مشخص و شناخته شده‌ای را برای سفر به کویر لوت انتخاب می‌کنند و برگزاری تور کویرگردی نیز معمولا در این مناطق انجام می‌‌شود. از جمله این مناطق می‌توان به منطقه شهداد و کلوت‌های کرمان اشاره کرد. حدود ۷۰ درصد از این کویر وسیع در استان کرمان و ۳۰ درصد باقی‌مانده آن در استان‌های خراسان جنوبی و سیستان و بلوچستان واقع شده است. (مشاهده روی نقشه)
چطور به کلوت شهداد برویم؟
برای سفر به منطقه کلوت‌ها، ابتدا باید خود را به کرمان برسانید و از آنجا عازم شهداد شوید. اگر از تهران عازم این منطقه هستید، سفر زمینی شما تا مقصد شهداد ۱۰ ساعت زمان خواهد برد و به‌واسطه جاده ناهموار شهداد، حرکت به‌سمت کلوت‌ها نیز دو ساعت دیگر به زمان سفر شما خواهد افزود. در طول مسیر سفر به شهداد، باید از شهرهای قم، کاشان، یزد، رفسنجان و کرمان گذر کنید. اگر به استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی می‌اندیشید باید در نظر داشته باشید که پرواز یا قطار مستقیم به شهداد وجود ندارد و باید کرمان را به‌عنوان مقصد اولیه خود انتخاب کنید.
از شهداد تا ابتدای منطقه کلوت ها حدود ۴۵ کیلومتر راه است. توجه داشته باشید که در کیلومتر ۲۰ جاده شهداد به‌سمت کلوت‌ها، به یک سه‌راهی برخواهید خورد که سمت راست آن به کمپ کویری می‌رسد.
در حال حاضر شهداد و کلوت‌های شهداد  تنها مسیر دسترسی به کویر لوت برای علاقه‌مندان محسوب می‌شود و  سفر به مناطق مختلف لوت به‌غیر از ناحیه کلوت‌های حاشیه شهرستان شهداد، فاقد هرگونه فاکتورهای ایمنی لازم برای گردشگری است.
 نکته حائز اهمیت این است که بازدید کامل از منطقه کلوت‌ها نیز نیازمند به اخذ مجوز از مراجع مربوط است. منطقه کلوت های شهداد در واقع به سه بخش سبز، نارنجی و قرمز تقسیم می‌شود. بازدید از منطقه سبز برای عموم آزاد است، اما حضور در منطقه نارنجی و قرمز ممنوع است و برای ورود به این منطقه نیاز به حضور راهنما و انجام هماهنگی های لازم با دستگاه‌های مربوطه خواهید داشت. شایان ذکر است که کویر بسیار فریبا است و حتی افراد خبره و حرفه‌ای نیز ممکن است مسیر را گم کرده و دچار مشکل شوند. بهترین زمان سفر و بازدید از کلوت های شهداد، فصل پاییز و بهار قلمداد می‌شود.

اگر قصد مسافرت به این شهر زیبا را دارید با سفرهای دورونزدیک همراه ما باشید تا دیدنی‌های این شهر را به شما معرفی نماییم.

بخش‌های مختلف کویر لوت
کویر لوت منطقه‌ای عمدتا پست محسوب می‌شود که به‌لحاظ ارتفاع و ویژگی‌های جغرافیایی نامتقارن است؛ از همین رو و به‌واسطه شکل ناهمواری‌ها و پراکندگی عوارض جغرافیایی، زمین‌شناسان آن را به‌طور طبیعی به سه بخش تقسیم می‌کنند:
لوت شمالی
لوت شمالی مملو از کوه‌ها و تپه‌های رسوبی و آتشفشانی است
شمالی‌ترین منطقه لوت که عمده قسمت‌های آن در محدوده استان خراسان جنوبی و حوالی بیرجند است و با نام «لوت خراسان» و «لوت بیرجند» نیز شناخته می‌شود، منطقه وسیعی به‌حساب می‌آید که ارتفاع آن در شمالی‌ترین نقاط به ۱۰۰۰ متر می‌رسد و با پیشروی به‌سمت جنوب، ارتفاع تا ۵۰۰ متر کاسته می‌شود.
لوت شمالی منطقه‌ای ریگی و شنی است که قسمت جنوبی‌ آن را بریدگی‌های نامنظمی تشکیل می‌دهد که به «رود شور بیرجند» منتهی می‌شود. آنچه که در این منطقه بیش از همه‌چیز جلب توجه می‌کند، کوه‌ها و تپه‌های رسوبی و آتشفشانی است که سبب بروز زلزله‌های متعددی در لوت شمالی شده‌اند.
لوت مرکزی
متفاوت‌ترین قسمت کویر لوت را بی‌تردید می‌توان قسمت مرکزی آن قلمداد کرد. این منطقه که ۱۶۲ کیلومتر طول و ۵۲ کیلومتر عرض دارد و با نام «چاله لوت» نیز شناخته می‌شود، پوشیده از توده‌های عظیم و به‌هم پیوسته ماسه‌ای است. در لوت مرکزی به‌صورت پراکنده، کویرهای نمکی و گچی مشاهده می‌شود که از جمله آن می‌توان به کویر «ملک محمد» در غرب «ریگ یلان» اشاره کرد.
لوت جنوبی
جنوبی‌ترین منطقه از کویر لوت که به‌لحاظ پوشش گیاهی و آثار به‌جای مانده از برپایی تمدن‌های باستانی، پربار تر از سایر بخش‌های آن است. این منطقه با نام «لوت زنگی محمد» شهرت دارد، قسمت عمده‌ای از استان کرمان و شمال سیستان و بلوچستان را در برمی‌گیرد و به‌لحاظ زمین‌ریخت‌شناسی یا ژئومورفولوری، به سه بخش مجزا تقسیم می‌شود:
دشت‌ سر: این بخش که متمایل به مرکز کویر لوت قرار گرفته است، علاقه‌مندان زیادی دارد‌. دشت سر از غرب به محل کلوت‌ها و کلوتک‌ها، از سمت شمال به مسیر ارتباطی شهداد به نهبندان و منطقه‌های بالازرد و پوزه کال، از شرق به ریگ یلان و از جنوب به هامون شور و لوت جنوبی منتهی می‌شود. این منطقه که در منابع خارجی از آن با عنوان هامادا یاد شده است، از سنگ‌های بزرگ‌ و کوچکی پوشیده شده است که گویی توسط استادکارانی توانمند در کنار هم قرار گرفته‌اند. به همین دلیل است که به دشت سر، سنگ‌فرش بیابان نیز گفته می‌شود. دلیل به‌وجود آمدن چنین منطقه‌ای که فاقد هرگونه پوشش گیاهی است، فرسایش باد، تغییرات شدید دما و فرسایش توسط آب‌های جاری بوده است.
کلوت ها: کلوت اصطلاحی محلی است و به خندق‌های عمیق و هرم‌های ماسه‌‌ای عظیم گفته می‌شود که بر اثر فرسایش خاک پدید آمده‌اند و پدیده‌ای منحصربه‌فرد در جهان قلمداد می‌شوند. منطقه‌ای که کلوت‌های کویر لوت در آن واقع شده است، در ۴۲ کیلومتری شهداد و در محوطه‌ای به عرض ۸۰ و طول ۱۴۵ کیلومتر قرار دارد. علت به‌وجود آمدن این کلوت‌های تماشایی که شاید اصلی‌ترین جاذبه لوت به شمار می‌روند، فرسایش توسط رود شور و بادهای ۱۲۰ روزه سیستان است.
تپه‌های ماسه‌ای: در قسمت خاوری لوت مرکزی و در منطقه‌ای به وسعت ۵۰ هزار هکتار وجود دارد که پوشیده از تپه‌های ماسه‌ای است. ارتفاع برخی از این تپه‌های هلالی شکل یا برخان، تا ۵۰۰ متر تخمین زده می‌شود.

آیا کویر لوت گرم ترین نقطه کره زمین است؟
دما، یک پدیده نسبی و متغیر است و بی‌تردید نسبت دادن لقب گرم‌ترین نقطه کره زمین به یک مکان، به‌سادگی امکان‌پذیر نیست. نقل‌قول‌ها در خصوص گرم‌ترین نقطه کره زمین و کویر لوت بسیار متفاوت است؛ اما بنا بر گزارش‌های موجود، در سال‌ ۲۰۰۵ (۱۳۸۴) رادیومتر فروسرخ ماهواره «اکوآی» ناسا، دمای مناطق مرکزی کویر لوت را ۷۰٫۷ درجه سانتی‌گراد اندازه‌گیری کرده است.
همچنین، دمای مشابهی در حدفاصل سال‌های ۲۰۰۴ تا ۲۰۰۹ توسط ماهواره سنجنده «مدیس» در کویر لوت گزارش شده است که آن را به منطقه «گندم‌ بریان» در استان نسبت می‌دهند. البته این موضوع توسط منابع علمی تایید نشده است. از سوی دیگر، «پرویز کردوانی» یکی از جغرافی‌دانان سرشناس ادعا دارد که چاله مرکزی کویر لوت که در ۷۵ کیلومتری شرق شهداد قرار دارد، گرم‌ترین نقطه کره زمین است. در هرحال، با اینکه به‌نظر می‌رسد دمای ثبت شده ۷۰٫۷ درجه سانتی‌گراد بیشینه دمایی است که که تاکنون در کره زمین ثبت شده، هیچ گزارش علمی از سال ۲۰۰۹ به بعد مبنی بر تداوم یا تکرار این دما وجود نداشته است.
در مجموع، ترکیبات آهن در سطح زمین و ماسه‌های تیره رنگ لوت نسبت به سایر مناطق، علت دمای بسیار زیاد آن تلقی می‌شود. هرچند وزش بادهای ۱۲۰ روزه سیستان در فصل تابستان، خود عاملی بر تثبیت و تعدیل دمای این منطقه است.
پوشش گیاهی و جانوری کویر لوت
به‌نظر نمی‌رسد که در بخش‌های مرکزی کویر لوت حیات گیاهی و جانوری وجود داشته باشد؛ اما در برخی از ایام سال که شرایط آب‌وهوایی مساعد‌تر است، می‌توان حیات موقت و مقطعی را مشاهده کرد‌. به‌عنوان مثال، فصل بهار در منطقه دشت سر، پس از باران‌های محدود فصلی گیاهان چمنی رشد می‌کنند و در اندک زمانی می‌سوزند و خشک می‌شوند.
برخلاف مناطق مرکزی که از پوشش گیاهی بی‌بهره‌اند، منطقه ریگ‌ یلان گونه‌های متعددی از گیاهان ماسه‌پسند را در بر گرفته است که از جمله آن‌ها می‌توان به اسکنبیل، تاغ و نسی اشاره کرد. تراکم این پوشش گیاهی در شرق لوت به‌مراتب بیشتر است. علاوه بر این، در ۲۰ کیلومتری منطقه شهداد درختان و درختچه‌های گز به چشم می‌خورد.
گلدان‌های ماسه‌ای کویر لوت، بلندترین گونه نبکا در جهان قلمداد می‌شوند
بی‌تردید، یکی از متفاوت‌ترین منظره‌‌هایی که می‌توان در کویر لوت مشاهده کرد، «نبکا» یا گلدان‌های ماسه‌ای است. این پدیده شگفت‌انگیز یکی از جاذبه‌های منحصربه‌فرد کویر لوت محسوب می‌شود. تل‌های ماسه‌ای که همچون گلدان درختچه‌های گز را در برگرفته‌اند، تا ۱۰ متر نیز ارتفاع دارند.
از منظر قیاس می‌توان گفت که بلندترین نبکا در صحرای بزرگ آفریقا تنها سه متر ارتفاع دارد. این پدیده طبیعی اعجاب‌انگیز زمانی رخ می‌دهد که سطحی هموار و ماسه‌ای، دارای رطوبت کافی باشد. جدای از این، نمونه‌های بزرگ‌تر، پیچیده‌تر و با مخروط‌های بیشتر از نبکاها نیز با نام «ربدو» در لوت وجود دارند که در کمتر نقطه‌ای از کره زمین به‌  چشم می‌خورند.
در مناطق شرف کویر لوت، جانورانی که نسبت به بی‌آبی مقاوم هستند، زندگی می‌کنند. از جمله این جانوران می‌توان به انواع مار و پرندگان لاشه‌خوار، جرد، پامسواکی، روباه و گربه شنی و انواع آگاما اشاره کرد. حدود ۷۰ گونه پرنده نیز در کویر لوت رویت شده است که نقطه مشترک همه آنان، رنگ سفید است تا گرمای کمتری را جذب کنند. این پرندگان آب موردنیاز خود را از خوردن حشرات یا شبنمی که به‌واسطه اختلاف دمای شب و روز تشکیل شده است، تامین می‌کنند. کویر لوت در شب

همان طور که انتظار می‌رود، اختلاف دمای شب و روز در کویر لوت محسوس است. یکی از علل کاهش شب‌هنگام دمای کویر، فقدان پوشش گیاهی مناسب است؛ چراکه گیاهان نقش تعیین‌کننده‌ای در اثرگذاری بر آب‌وهوای هر منطقه دارند و از آنجا که هیچ فتوسنتزی در این نواحی روی نمی‌دهد، دما کاهش می‌یابد. علت دوم را می‌توان این موضوع دانست که گرمای روز در کویر جذب نمی‌شود؛ زیرا شن و ماسه عایق مناسبی برای حفظ دما و ذخیره گرمای خورشید نیستند.
البته موضوعی که تفاوت چشم‌گیری را بین لوت و سایر مناطق بیابانی جهان ایجاد می‌کند، وجود بادهای ۱۲۰ روزه سیستان در فصل تابستان است که باعث می‌شود دمای هوا در روز افزایش نیافته و شب نیز کاهش نیابد. این بادها در واقع نقش تعدیل‌گر دمای لوت را ایفا می‌کنند. با تمام این‌ها، آسمان شب کویر، بهشت ستاره‌شناسان است و بکر بودن لوت نسبت به سایر کویرهای ایران، عکاسان، ستاره‌شناسان و محققان را به خود فرامی‌خواند.
اسرار کویر لوت
کلوت‌های حاشیه شهداد، سرشار از رازهای سربه‌مهر است. عده‌ای این مکان را همان شهر نفرین شده «قوم لوط» می‌دانند که به سنگ تبدیل شد و وجه تسمیه کویر لوت را نیز همین موضوع در نظر می‌گیرند. بخش‌هایی از این کلوت‌ها هرگز ردپای انسان را به خود ندیده و سرشار از ناشناخته‌های فراوان است؛ اما در اطراف همین کلوت‌ها و سایر مناطق حاشیه‌ای کویر لوت و شهداد، آثاری از تمدن‌های باستانی متعلق به ۳۰۰۰ سال قبل از میلاد مسیح کشف شده است که از جمله آن می‌توان به سفالینه‌ها و ظروف سنگی اشاره کرد.
از سوی دیگر، مناطق مرکز کویر لوت نیز چنین ویژگی‌هایی دارد و بنابر گفته‌ها، بخش‌هایی از کویر مرکزی به‌قدری سوزان است که حتی باکتری‌ها نیز قادر به زیستن در آن نیستند؛ اما با این اوصاف، در منطقه‌‌ای به‌ نام «زنگی احمد»، جایی که هیچ اثری از آب و آبادانی و زندگانی نیست، آثار بنایی به‌شکل برجی مخروبه مشاهده می‌شود که در اطراف آن سفال و شیشه‌های رنگی شکسته کشف شده است.  این‌چنین است که در باور عوام، لوت مرکزی با قصه‌های ماوراءالطبیعه پیوندی تنگاتنگ دارد. علاوه بر این، گفته می‌شود که در سال‌های اخیر فسیلی از ناخن دایناسور در کویر لوت کشف شده است که این خبر نیاز به بررسی دقیق‌تر دارد.
با این حال، آنچه کویر لوت را مرموز و متمایز می‌کند، پیشینه تاریخی عمیق و ناشناخته‌های فراوان است. به‌جرئت می‌توان گفت که هیچ‌یک از ساکنان حاشیه لوت، از میان آن عبور نکرده است و کمتر کسی را خواهید یافت که اطلاعاتی بیشتر از یادآوری خطرات احتمالی به شما بدهد. همین ناشناخته‌های فراوان و عدم اطلاعات کافی موجب شده است تا افسانه‌ها و تخیلات فراوانی راجع به کویر لوت و علی‌الخصوص مناطق مرکزی آن پدید آید. مهم‌ترین دلیل تفاوت کویر لوت از سایر مناطق بیابانی جهان و صعب‌العبور بودن و دست‌نیافتنی بودن آن، فقر شدید پوشش گیاهی منطقه است. این در حالی است که منابع آبی کویر لوت ناکافی نیست؛ اما در یک شعاع ۵۰۰ کیلومتری، ممکن است حتی یک بوته خاشاک هم به‌چشم نخورد.
کویر لوت صعب‌العبورترین بیابان جهان به شمار آمده است
جالب است بدانید که شتر قادر است ۲۰ روز بی‌آبی را تحمل کند؛ اما مدت زمان تحمل شتر برای گرسنگی تنها سه روز است و همین موضوع، موجب شده است تا در طول تاریخ دسترسی به اعماق لوت میسر نباشد. از دیگر دلایل ناشناخته بودن این منطقه می‌توان به وجود طوفان‌های سهمگین اشاره کرد که مانع رسیدن افراد می‌شود. این موضوع سبب شده است تا اطلاعات، نقشه و تصاویر کافی از مناطق مرکزی لوت در اختیار نباشد و داستان‌های خرافی در میان برخی کویرنشینان باقی بماند. لازم به‌ذکر است که در دهه‌های اخیر، برخی مناطق کویر لوت به جولانگاه اشرار مسلح و قاچاقچیان سوخت و مواد مخدر نیز بدل شده است و خطرهای این منطقه را دوچندان می‌کند. ازاین‌رو، با توجه به افزایش امکانات و پیشرفت علم، لزوم توجه بر امنیت منطقه نیز بیش از پیش احساس می‌شود.

دریاچه کویر لوت
شاید تصور این موضوع که آب‌های جاری در منطقه لوت وجود داشته باشد، سخت به‌نظر برسد؛ اما این موضوع واقعیت دارد و جالب است بدانید که تعداد این روان‌آب‌ها، خصوصا در مناطق حاشیه‌ای کویر، کم نیست. چهره بسترهای خشکیده رودها و فرسایش زمین در چاله مرکزی رود، نشانگر وجود رودهایی پرآب و باستانی در گذشته این منطقه است. رودهایی که احتمالا اکنون نیز در هنگام بارش‌های فصلی، رنگ اندکی آب را به‌خود می‌بینند.
در مناطق غربی کویر لوت و به‌دلیل همجواری کوه‌های مرتفع کرمان با این بیابان پهناور، چند رود با سرچشمه گرفتن از ارتفاعات وارد چاله مرکزی می‌شوند. اغلب این رودها در تمام سال آب‏ نسبتا کافی دارند. رود شور در شمال غربی منطقه نیز از آب بسیاری برخوردار است. آب‌های رود شور سرانجام در چاله‏‌های بین کلوت روی زمین‏ پخش می‌شوند و زمین‌های این مکان را تقریبا در تمام ایام سال مرطوب نگاه می‌دارند.
«حسین رجایی»، متخصص بخش حشره‌شناسی موزه تاریخ طبیعی اشتوتگارت در آلمان که در یک سفر تحقیقاتی به‌همراه جمعی از محققان به‌ مناطق مرکزی کویر لوت سفر کرده بود، از  مشاهده برخی پروانه‌ها در این نواحی خبر می‌دهد و منبع تامین آب آن‌ها را رطوبت خاک تشریح می‌کند‌. رجایی بر این باور است که رطوبت خاک ناشی از سفره‌های آب زیرزمینی است.
منابع آب کویر لوت به‌همین موارد محدود نمی‌شود؛ چراکه در اطراف شهداد، دو رود بزرگ دیگر به‌طرف لوت می‌روند که مقدار کمی از آب آن‌ها نیز به مصارف کشاورزی اختصاص پیدا می‌کند.
جالب است بدانید که به‌واسطه بارش‌های فصلی قابل‌توجه در ال ۱۳۹۸ دریاچه‌ای در منطقه شهداد تشکیل شده است که حیرت همگان را برمی‌انگیزد. دریاچه شهداد که نام «جوان نمکسر» را بر آن نهاده‌اند، به‌اندازه‌ای زیبا است که بازدیدکنندگان را به‌سمت خود بکشاند و رنگ فیروزه‌ای خود را به بیابان سوزان هدیه کند. این دریاچه در مسیر شهداد به نهبندان تشکیل شده و با زیرآب رفتن بخش‌ وسیعی از جاده، امکان تردد در آن از بین رفته است.

نحوه خرید تور اسمان زیبای کویر لوت

برای راهنمایی بیشتر و خرید آنلاین یا حضوری در آژانس با کارشناسان ما در تماس باشید: 02166567643-02166567644

کویر ، کویر گردی ، طبیعت گردی ، تور شاد ، تور جمعی ، تور کویر مصر ، ابوزیداباد ، لوت ، ورزنه ،کاراکال ، تور شاد کویر ، تور کویر ارزان ، تور ارزان ، تور کویر لوت ، تور گروهی ، تور طبیعتگردی ، تور یکروزه ، یکروزه طبیعت گردی ، تور دوروزه شاد ، توریکروزه ، توردوروزه ، تورسه روزه ، تور کویرلوت شاد ، تور کویرلوت ارزان ، تور شاد کویرلوت ، تور ارزان کویرلوت ، تور طبیعتگردی شاد ، تور طبیعتگردی ارزان